Od wielu wieków pijawki służyły człowiekowi do zabiegów leczniczych. Już w starożytnym Egipcie stosowane były do leczenia przeróżnych schorzeń. Przez całe stulecia stosowali je zarówno lekarze jak i uzdrowiciele. Ludzie trzymali je w domu w słoikach i korzystali z ich właściwości przy problemach zdrowotnych. Tutaj chcę zaznaczyć jedną kwestię. Niektóre osoby mylą dwa pojęcia : hirudoterapia czyli leczenie pijawkami i upuszczanie krwi czyli flebotomia. Są to dwa różne zabiegi. Pijawka nie upuszcza krwi, tylko dostarcza wraz ze śliną wiele aktywnych biologicznie związków chemicznych, hirudozwiązków, które są naturalnymi lekami. Jest ich ponad 100. Przechodzą one wraz ze śliną do naszego krwioobiegu .
Popularność pijawek znacznie zmalała w momencie kiedy na rynku pojawiły się leki farmaceutyczne.
Jednak z czasem zaczęto badać skład i właściwości substancji wydzielanych przez ślinianki pijawek i naukowo zostało udowodnione ich lecznicze działanie. Dziś hirudoterapia jest zakwalifikowana w Międzynarodowej Klasyfikacji Procedur Medycznych ICD-9 pod numerem 99.991 jako terapia pijawkowa.
Niestety do tej pory nie jest stosowana ani w gabinetach lekarskich ani w szpitalach. Zabiegi bardzo rzadko są refundowane przez NFZ. A szkoda. Tylko w niektórych placówkach medycznych jest wykorzystywana przy operacjach rekonstrukcyjnych lub plastycznych. Hirudoterapia finansowana jest ze środków publicznych np. w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Rosji, Stanach Zjednoczonych. Może i u nas z czasem to się zmieni.
U wielu osób pijawki wzbudzają strach, wstręt, obrzydzenie. A przecież one wyglądają tak jak ślimaczki, tylko że nie noszą na grzbiecie „chałupy”. Natomiast ich ugryzienie nie jest jakieś wyjątkowo bolesne. Ich ślina zawiera bardzo silne związki znieczulające, więc odczuwa się go jako lekkie uszczypanie, które po chwili mija.
W internecie i w różnych środkach masowego przekazu można wyczytać o skutkach ubocznych i powikłaniach poaplikacyjnych. Terapia pijawkowa, jak każdy zabieg, może dawać skutki uboczne, mogą też pojawić się komplikacje. Ja osobiście uważam, że stwierdzenie – nie daje żadnych skutków ubocznych” – nie jest do końca prawdą. Po każdym nawet najprostszym zabiegu mogą pojawić się jakieś dolegliwości czy skutki. Niektóre z nich są normalną reakcją organizmu i można je zignorować, innym można zaradzić. Generalnie pijawki są absolutnie bezpieczne i zabiegi nie dają żadnych powikłań, ale w odpowiednich rękach. Muszą być stawiane przez osobę kompetentną.
Coraz więcej ludzi przekonuje się do leczniczego działania pijawek i korzysta z zabiegów w celach terapeutycznych lub wspomagających leczenie schorzeń wcale nie rezygnując z metod konwencjonalnych. Obie metody nie wykluczają się.
Warto więc się przemóc i skorzystać z dobrodziejstw jakie oferuje nam to małe zwierzątko.
Głównymi składnikami śliny pijawki są:
- Hirudyna
- Apyraza
- Kalina
- Saratyna
- Hementyna
- Destabilaza
- Egliny
- Bdeliny
- Hormony steroidowe
- Neuroprzekaźniki
- Fibrynazy i kolagenazy
- Esteraza cholesterolowa
i wiele, wiele innych.
Na co pomagają pijawki i kiedy warto je stosować?
Panowała opinia, że pijawki są na wszystkie dolegliwości i choroby, również na te, z którymi medycyna konwencjonalna nie może sobie poradzić. Myślę, że nie jest to dalekie od prawdy. Wymienię tu tylko schorzenia przy których najczęściej stosuje się hirudoterapię. Nie sposób wymienić wszystkiego, więc w każdym wypadku warto zapytać terapeuty.
Hirudoterapia skutecznie wspomaga leczenie lub leczy:
- wiele schorzeń układu sercowo-naczynowego
- nadciśnienie
- zakrzepowe zapalenie żył
- chorobę niedokrwienną
- wysoki cholesterol
- choroby skóry
- hemoroidy
- rwę kulszową
- trudno gojące się rany
- obrzęki
- urazy powypadkowe, złamania, zerwania ścięgien
- choroby płuc, oskrzeli
- wszelkie choroby układu pokarmowego
- alergie
- choroby kobiece
- dolegliwości i schorzenia męskiego układu płciowego
- zapalenie korzonków nerwowych
- udary
- bóle stawów
- choroby układu moczowego
Bezwzględnym przeciwwskazaniem do hirudoterapii jest hemofilia i inne choroby związane z zaburzeniami krzepnięcia.
Szczególną ostrożność należy zachować przy: ciąży, alergii na proteiny, hipotonii (niedociśnienie tętnicze), oraz przy stosowaniu niektórych leków np. zawierających kwas acetylosalicylowy, antykoagulantów, niesteroidowych leków przeciwzapalnych, inhibitorów agregacji trombocytów, czyli przede wszystkim przeciwzakrzepowych. Warto zawsze przed zabiegiem poinformować hirudoterapeutę jakie stosuje się leki.