Śledziennica skrętolistna to drobna roślinka, o pełzających kłączach, o żółtawo-zielonych kwiatach, zebranych w baldachogrona, rosnąca na podmokłych terenach, wzdłuż rowów, potoków, na pastwiskach. Łatwo ją przeoczyć ale nie sposób nie rozpoznać jej charakterystycznych, kwiatuszków osadzonych między lekko pożółkłymi liśćmi.
Nie jest zbyt popularna ale można znaleźć coraz więcej publikacji na temat jej zdrowotnych właściwości, jest ich naprawdę sporo. Należy do gatunku zagrożonego wyginięciem, więc zbierając ją nie ogołacajmy polany, na której rośnie. Możemy też posadzić ją sobie na działce czy w przydomowym ogródku. W uprawie jest bardzo łatwa, nie wymaga dużego nasłonecznienia i co najważniejsze znosi dobrze zmiany temperatur, jest bardzo odporna na mróz.
Surowcem zielarskim jest kwitnące ziele oraz kłącze. Po zbiorach można ją stosować jako dodatek do sałatek, w celu pozyskania soku lub maceratu. Jeżeli chcemy zachować na dłużej można ją wysuszyć w piekarniku w temperaturze nie przekraczającej 50 st.C. Dotyczy to zwłaszcza suszenia kłączy, które wcześniej opłukujemy i osuszmy papierowym ręcznikiem.
Śledziennicę zbieramy w czasie jej kwitnienia od marca do maja.
Cennymi składnikami aktywnymi są:
- fitosterole
- kwercetyna
- olejki eteryczne
- glikozydy flawonoidowe ( chryzosplenozydy)
- kwas kawowy
- kwas elagowy
- Witaminy C, D, E
Działanie śledziennicy:
Ziele śledziennicy to roślina o niezwykle szerokim spektrum działania. Jego nazwa związana jest ze stosowaniem w dawnych czasach tego zioła do leczenia śledziony, narządu niezwykle ważnego dla funkcjonowania naszego organizmu. Śledziona jest magazynem krwi, wpływa na naszą odporność wytwarzając limfocyty tak ważne dla naszej immunologii. Ale obecne badania wykazują dużo szersze działanie lecznicze.
Preparaty na bazie ziela śledziennicy:
- działają żółciopędnie, moczopędnie, przeciwzapalnie, odtruwająco, antywirusowo, estrogennie, przeciwuczuleniowo
- likwidują dolegliwości związane z atopowym zapaleniem skóry, owrzodzeniami, odleżynami, łuszczycą – działają przeciwwysiękowo
- wspomagają terapię onkologiczną – jako jedne z niewielu ziół, można je stosować równocześnie z chemio- lub radioterapią. Mają silne działanie antytumorowe.
- działają ochronnie na miąższ wątroby
- likwidują u kobiet stany zapalne jajników, macicy i jajowodów
- działają leczniczo u mężczyzn w przypadku zapalenia prostaty.
- leczą trądzik i wszelkie schorzenia skórne
- działają odżywczo
Zastosowanie:
- atopowe zapalenie skóry, owrzodzenia, oparzenia, odleżyny, łuszczyca, trądzik
- wszelkie schorzenia żeńskiego i męskiego układu płciowego
- choroby śledziony, wątroby, trzustki
- obrzęk węzłów chłonnych
- schorzenia i zapalenie dróg moczowych
- choroby nowotworowe – szczególnie piersi, jajników, prostaty, trzustki i przewodu pokarmowego
- anemia
- łysienie – działanie antyandrogenne
Sposoby stosowania:
Napar: 2 łyżki suchego lub 4 świeżego zmielonego ziela zalać 1 szklanką wrzątku. Odstawić pod przykryciem na 30 min po czym przecedzić. Pić 2 razy dziennie po szklance. Napar oczyszcza, działa moczopędnie i odżywia organizm, działa przeciwzapalnie, poprawia trawienie. Dr. Różański poleca pić ten napar przy stanie zapalnym układu moczowego co 6 godzin 1 szklankę przez tydzień.
Nalewka na wódce: Świeże, rozdrobnione ziele zalać 50% alkoholem w stosunku 1:5 i odstawić na 20 dni. Przecedzić. Przechowywać w ciemnej butelce lub w ciemnym miejscu. Pić 2 razy dziennie po 5 ml przez miesiąc w przypadku nowotworów narządów płciowych. Kurację powtórzyć po 3 miesiącach.
Nalewka na winie: Świeże, rozdrobnione ziele zalać lekko podgrzanym winem w stosunku 1:3. Odstawić w ciemne miejsce na 2 tygodnie, po czym przecedzić. Przechowywać w chłodzie w ciemnej butelce.
Nalewka ta ma takie samo zastosowanie co nalewka na wódce ale pijemy ją 1 raz dziennie po 20 ml.
Mazidło ze śledziennicą: 1/2 szklanki świeżego ziela rozdrobnić na papkę w malakserze lub mikserze i lekko skropić alkoholem. W garnuszku rozpuścić 1 łyżkę rozdrobnionego wosku pszczelego. Po lekkim ostudzeniu dodać zioło i dobrze ucierać razem z 2 łyżkami oleju lnianego. Można tez dodać kilka kropli wit. E. Po uzyskaniu właściwej konsystencji przełożyć do słoiczka.
Mazidłem smarować miejsca zajęte trądzikiem, schorzenia skórne, wypryski alergiczne, oparzenia, owrzodzenia, odleżyny. Dobrze działa też w przypadku atopowego zapalenia skóry, wspomaga leczenie żylaków.
Mazidło na schorzenia skórne: Dobrze rozdrobnione ziele śledziennicy ucierać dodając tran oraz olej lniany
Macerat ze śledziennicy: 1 szklankę świeżego ziela zalać szklanką wody źródlanej. Odstawić na 8 godzin. Najlepiej na całą noc. Rano przecedzić i dodać 10 kropli wit. A i E. Macerat można też zakonserwować odrobiną alkoholu. Przechowywać w buteleczce z ciemnego szkła.
Macerat służy do przemywania skóry chorobowo zmienionej. Dobrze działa również na włosy i ich porost.
Gliceryt śledziennicowy: Świeże ziele dobrze rozdrobnić, włożyć do słoika i zalać czystą gliceryna tak aby surowiec został dobrze przykryty. Odstawić w ciemne miejsce na 3 tygodnie od czasu do czasu mieszając.
Gliceryt działa przeciwzapalnie na skórę, dobrze leczy rany, żylaki. Może być też stosowany jako składnik maści.
Mazidło na trudno gojące się rany, czyraki, owrzodzenia, odleżyny: Świeże ziele śledziennicy zmielić na papkę. Do każdej łyżki dodać po łyżeczce tranu i oleju lnianego.
Dobrze ucierać do powstania gładkiej masy. Na koniec dodać parę kropel olejku herbacianego i 1/2 łyżeczki nalewki nagietkowej. Ponownie wszystko dobrze wymieszać. Przechowywać w szklanym, ciemnym słoiczku w lodówce.
Image attribution: Niepokój Zbigniew, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons
