Jesień zbliża się wielkimi krokami a z nią pora zbiorów nawłoci zwanej również polską mimozą. Nawłoć znana jest od średniowiecza a jej urok docenił też Julian Tuwim („Mimozami jesień się zaczyna” – „Wspomnienie”). Jest również zielem docenianym przez pszczoły ze względu na miododajność. Miód nawłociowy o charakterystycznym kwaskowatym smaku jest niezwykle cieniony i droższy niż pozostałe miody.
W całym kraju można spotkać bardzo charakterystyczne krzaczaste łodygi nawłoci zakończone żółtymi wiechciami o wysokości do 1 m. Naprawdę trudno jej nie rozpoznać albo pomylić z inną rośliną. Panoszy się wszędzie ozdabiając ugory, nieużytki, skraje lasów, pobocza dróg, łąki, brzegi rzek, rośnie też pośród skał. Nie ma chyba miejsca w Polsce, gdzie nie można by było jej spotkać. Z pozyskaniem tego zioła nie ma więc większego problemu, wystarczy wybrać się na spacer poza miasto, w ustronne miejsce, oddalone od szosy i pościnać całe łodygi razem z kwiatami. Nawłoć suszy się najlepiej wieszając wiechcie w przewiewnym i zacienionym miejscu. Dobrze wysuszona nawłoć zachowuje swój zielony kolor i aromat. Po wysuszeniu obrywamy listki i kwiaty. Najlepiej zioło przechowywać zapakowane w papierowe szare torby, w suchym miejscu.
Ziele nawłoci bogate jest w :
- glikozydy i kwasy fenolowe
- polisacharydy
- garbniki
- saponiny
- olejki eteryczne
- flawonoidy
Działanie
Ziele nawłoci oficjalnie jest uznane za surowiec zielarski stosowany w chorobach układu moczowego. Działa moczopędnie, odkażająco i przeciwzapalnie na drogi moczowe. Bardzo pomocna jest też przy wszelkich schorzeniach nerek a zwłaszcza przy kamicy nerkowej.
Ale to nie wszystkie właściwości lecznicze nawłoci.
Wskazaniami do jej zastosowania są:
- choroby autoimmunologiczne (łuszczyca, toczeń, RZS)
- cukrzyca
- nadciśnienie
- schorzenia przewodu pokarmowego
- owrzodzenia jamy ustnej
- trudno gojące się rany, stłuczenia
- egzemy
- bóle mięśni i stawów
Sposoby użycia
Napar: 1 szklankę ziela zalać 1 szklanką wrzątku i odstawić pod przykryciem na 20 min. Przecedzić. Pić 2 szklanki dziennie. Napar warto też stosować do przemywania skóry zmienionej chorobowo.
Wyciąg alkoholowy czyszczący krew: świeże ziele nawłoci zalać 40% alkoholem w stosunku 1:3 i odstawić na 2 tygodnie, po czym przefiltrować. Pić 3 razy dziennie po 5 ml.
Wyciąg na winie wg Dr H. Różańskiego – wzmacnia naczynia krwionośne, działa przeciwnadciśnieniowo i przeciwmiażdżycowo, poprawia trawienie i krążenie wieńcowe: 100 g. świeżego lub suchego ziela zalać 450 ml ciepłego wytrawnego czerwonego wina, dodać 50 ml 40% wódki i odstawić na 2 tygodnie. Przecedzić. Pić po 30-50 ml raz dziennie.
Olej nawłociowy: świeże ziele zalać ciepłym olejem ryżowym lub oliwą z oliwek tak aby przykryć surowiec. Szczelnie zamknąć i odstawić na 3 tygodnie w ciepłe miejsce. Przefiltrować i trzymać w szczelnie zamkniętej butelce z ciemnego szkła. Preparat bardzo dobry w przypadku oparzeń, stłuczeń, egzemy i jako balsam do ciała.
Syrop nawłociowy na kaszel, zapalenie gardła, nieżyt dróg oddechowych: kwiaty nawłoci (najlepiej jeszcze na początku kwitnienia) zalać gorącą, ale nie wrzącą wodą i odstawić po przykryciem najlepiej na całą noc do zaparzenia. Na drugi dzień odcedzić napar, dodać sok z cytryny ( na każdy litr naparu sok z 1/2 cytryny) i cukier (na każdy litr naparu 1/2 kg cukru). Ogrzewać aż cukier się dobrze rozpuści. Gorący syrop wlać do słoiczków , szczelnie zamknąć i trzymać owinięty w koc do ostudzenia.
Nawłoć wykazuje synergizm z pokrzywą, dziurawcem, krwawnikiem
Przeciwwskazania: kobiety w ciąży i karmiące piersią – po konsultacji z lekarzem, dzieci do lat 12 r.ż, przewlekła niewydolność nerek.