Głóg to jeden z najbardziej znanych krzewów występujących w naszym kraju. Ten ciernisty krzew można spotkać w lasach, parkach, przy drogach, na ugorach, ale raczej w nasłonecznionych stanowiskach. Kwiaty głogu są białe lub różowe, liście zazwyczaj ząbkowane, a owoce o intensywnym, pięknym kolorze ciemnoczerwonym.
W literaturze spotkać się można z dwoma gatunkami głogu: jednoszyjkowy (Crataegus monogyna) i dwuszyjkowy (Crataegus laevigata) .
Dobrze przyglądając się krzewom można dostrzec różnice między nimi. Głóg dwuszyjkowy jest trochę mniejszy i kwitnie wcześniej. Kwiat ma dwie szyjki a liście są tylko leciutko powcinane. Najłatwiej jednak głóg dwuszyjkowy poznać po owocach, które zawierają dwa lub trzy nasionka. Owoc głogu jednoszyjkowego zawiera tylko jedną pestkę.
Właściwości lecznicze obu gatunków są porównywalne.
Surowcami terapeutycznymi głogu, zarówno w medycynie ludowej jak i akademickiej są liście, kwiaty i owoce, które zawierają:
- flawonoidy
- procyjanoidy oligomeryczne
- garbniki
- fenolokwasy
- olejki eteryczne
- kwasy triterpenowe
- związki azotowe
- eskulinę
- Witaminę A i C oraz sorbitol (w owocach)
Działanie
Wszelkie preparaty z surowców głogu są niezastąpione w leczeniu schorzeń sercowo – naczyniowych, szczególnie u ludzi w podeszłym wieku. Zwiększają one siłę skurczu mięśnia sercowego, jednocześnie spowalniając jego tempo.
Ponad to działają przeciwmiażdżycowo, przeciwarytmicznie, obniżają ciśnienie krwi, poprawiają krążenie wieńcowe, uszczelniają i wzmacniają ściany naczyń krwionośnych, obniżają też poziom lipidów i cholesterolu we krwi. Alkoholowe wyciągi z głogu działają antybakteryjnie, szczególnie w stosunku do Escherichia coli. Preparaty z kwiatów głogu skutecznie zapobiegają skurczom mięśni gładkich jelit i macicy i wpływają kojąco na układ nerwowy. Podobne działanie farmakologiczne posiada naparstnica purpurowa (Digitalis purpurea). Warto łączyć te dwa surowce gdyż potęgują one wzajemnie działanie lecznicze.
Wskazaniami do stosowania preparatów z głogu są:
- zaburzenia krążenia mózgowego i obwodowego
- dusznica bolesna
- arytmia serca
- nadciśnienie tętnicze
- miażdżyca tętnic
- zawroty głowy
- uderzenia krwi do głowy
Sposoby użycia
Herbata z owoców głogu: 1 łyżkę suszonych owoców zalać 2 szklankami wody, doprowadzić do wrzenia i gotować na małym ogniu 10 – 15 min. Pić 3 razy dziennie po szklance.
Napar z kwiatów i liści: 1 łyżkę rozdrobnionego surowca zalać 1 szklanką wrzącej wody lub wrzącego mleka i odstawić pod przykryciem na 20 min. po czym przecedzić. Napój można posłodzić miodem. Pić po 1/2 szklanki 2 razy dziennie. Efekty terapeutyczne odczuwalne są po 3 miesiącach.
Nalewka – tinktura: Kwiaty, liście oraz owoce rozdrobnić (ale nie na miazgę), wymieszać. 100 g mieszanki zalać 300 g ciepłej 40% wódki i odstawić na min 2 tygodnie po czym przefiltrować. Pić 1-2 razy dziennie po 5-10 ml. Nalewkę można osłodzić miodem.
Dżem z owoców głogu: najlepiej jest w tym celu użyć owoców głogu jednoszyjkowego (owoc posiada tylko jedną pestkę). Owoce mrozimy przez kilka dni po czym wyciągamy z nich pestki. Na patelnię wsypujemy owoce oraz cukier (najlepiej brązowy). Na 1 kg owoców dajemy 300 g cukru, 1/4 szklanki soku z cytryn oraz 1 łyżeczkę cynamonu. Podsmażamy wszystko do uzyskania gęstej konsystencji. Wszystko blendujemy i gorący dżem wkładamy do słoiczków, które watro zapasteryzować.
Przeciwwskazania: ciąża, laktacja, preparatów nie powinny stosować dzieci poniżej 12 r. ż. Głóg może wchodzić w interakcje z lekami nasercowymi i obniżającymi ciśnienie – stosowanie ich należy skonsultować z lekarzem lub doświadczonym fitoterapeutą.